O mediacji
Mediacja jest pozasądową, dobrowolną i poufną metodą rozwiązywania sporu, w której strony, z pomocą bezstronnego i neutralnego mediatora, samodzielnie dochodzą do wzajemnie akceptowalnego porozumienia.
Żeby mediować, nie musisz być skierowany przez sąd
W jakich sprawach zgłosić się do mediatora?
Sprawy rodzinne – ustalenie warunków rozstania, sprawowania władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi, zaspokajania potrzeb rodziny
Sprawy pracownicze –mobbing, spory o wynagrodzenie, rozwiązanie stosunku pracy, naruszenie regulacji zakładowych np. regulaminy, kodeksy dobrych praktyk
Spory sąsiedzkie – spory o granicę, o służebności, o immisje – hałas, zapach, blokowanie dostępu do słońca, o korzystanie i utrzymywanie rzeczy wspólnych
Sprawy majątkowe – ustalenie wysokości alimentów, podział majątku dorobkowego, zniesienie współwłasności, odszkodowania
Sprawy gospodarcze – spory o zapłatę, odszkodowanie, wykonanie umowy, a także sposób realizacji umowy, prawa korporacyjne itp.
Sprawy spadkowe – sprawy o zapłatę zachowku, podział spadku czy ustalenie masy spadkowej oraz realizacja poleceń i zapisów zawartych w testamencie
Jaka jest rola mediatora?
Często w sprawach budzących emocje słuchamy, ale nie słyszymy – mediator pomaga usłyszeć i zrozumieć potrzeby innej osoby, czuwa nad emocjami i pilnuje by koncentrować się na problemie, nawet gdy pozornie interesy obu stron są rozbieżne. Mediator nie jest sędzią nie orzeka o winie i karze. Mediator to bezstronna i neutralna osoba, która poprzez aktywne słuchanie oraz koordynowanie procesu komunikacji pomaga uświadomić sobie, jakie jest źródło sporu. Mediator, poprzez zadawane pytania, pomaga wypracować satysfakcjonujące i możliwe do zrealizowania rozwiązanie.
Co daje mediacja?
Przede wszystkim poczucie sprawczości, bo pozwala w stosunkowo nieformalny sposób rozmawiać o przedmiocie sporu. Ze względu na krótki czas trwania, mediacja daje Ci możliwość szybkiego i skutecznego rozwiązania. Sprzyja obniżeniu poziomu negatywnych emocji oraz zrozumieniu potrzeb własnych i drugiej osoby, a przez to zmniejsza obciążenie psychiczne związane z sytuacją konfliktową. Mediacja umożliwia zakończenie konfliktu w neutralnej atmosferze bez poczucia przegranej u żadnej ze stron.
Czym postępowanie mediacyjne różni się od postępowania sądowego?
W postępowaniu sądowym istotna jest przeszłość, sędzia koncentruje się na faktach i materiałach dowodowych. W mediacjach, o ile przeszłość stanowi punkt wyjścia do rozmów, to jednak mediator koncentruje się na przyszłości i sposobach rozwiązania sporu.
Fundamenty efektywnej mediacji
Mediacja jako alternatywna metoda rozwiązywania konfliktów, opiera się na kilku kluczowych zasadach, które zapewniają jej skuteczność i uczciwość. Te zasady tworzą podstawę, na której strony konfliktu mogą budować porozumienie, dążąc do polubownego rozwiązania sporu.
W niniejszej sekcji przybliżamy podstawowe zasady, które są nieodłącznym elementem każdego procesu mediacji: poufność, dobrowolność, bezstronność i neutralność mediatora oraz odformalizowanie i szybkość zakończenia konfliktu. Wszystkie te zasady współgrają ze sobą, tworząc solidne fundamenty dla efektywnej mediacji, która nie tylko rozwiązuje bieżące spory, ale także pomaga budować trwałe, pozytywne relacje między uczestnikami. Zrozumienie tych zasad pozwoli uczestnikom mediacji lepiej przygotować się do procesu i zwiększyć szansę na osiągnięcie zadowalającego wyniku dla obu stron.
Poufność
Zasada poufności w mediacjach oznacza, że wszystkie informacje, które są ujawniane lub wspomniane podczas mediacji, są objęte tajemnicą i nie mogą być wykorzystane nawet w sądzie. Zasada ta ma na celu zapewnić stronom bezpieczeństwo i zaufanie do mediatora oraz do siebie nawzajem, co sprzyja osiągnięciu porozumienia. Zasada poufności wiąże nie tylko mediatora, ale także strony i inne osoby biorące udział w mediacji, np. świadków, doradców czy tłumaczy i jest jedną z podstawowych zasad mediacji oraz stanowi o jej skuteczności i atrakcyjności jako metody rozwiązywania sporów.
Dobrowolność
Zasada dobrowolności w mediacjach oznacza, że nikt nie może zostać zmuszony do udziału w mediacjach, ani do podpisania ugody. Strony przystępują do mediacji z własnej woli i mogą z niej zrezygnować w każdej chwili. Zasada ta ma na celu zapewnić stronom swobodę wyboru i kontrolę nad sposobem rozwiązania sporu. Zasada ta dotyczy również mediatora, który musi być zaakceptowany przez strony. Zasada dobrowolności jest zgodna z ideą mediacji jako metody polubownego rozwiązywania sporów, która opiera się na współpracy i zaufaniu stron.
Bezstronność i neutralność
Neutralność w mediacji to zasada, która oznacza, że mediator nie jest związany z przedmiotem sporu ani nie ma własnego interesu w sposobie jego rozwiązania. Mediator nie narzuca stronom swoich opinii, ocen ani propozycji, ale pomaga im samodzielnie znaleźć satysfakcjonujące rozwiązanie. Mediator jest neutralny nie tylko wobec stron, ale także wobec problemu, którego konflikt dotyczy. Neutralność mediatora ma na celu zapewnić, że strony będą czuły się traktowane sprawiedliwie i będą miały zaufanie do procesu mediacji. Neutralność mediatora jest związana z zasadą bezstronności, która oznacza, że mediator nie opowiada się za żadną ze stron i nie faworyzuje żadnej z nich. Bezstronność i neutralność mediatora są podstawowymi warunkami skutecznej mediacji, ponieważ wpływają na jakość komunikacji i współpracy między stronami.
Odformalizowanie
Zaletą mediacji jest jej odformalizowanie. Mediacja działa na zasadzie negocjacji i rozmowy, co daje stronom możliwość samodzielnego ustalenia warunków porozumienia. Nie ma sztywnych procedur czy formalności, co pozwala na szybsze znalezienie rozwiązania problemu. Ponadto, mediacja pozwala stronom zachować większą kontrolę nad procesem i decyzjami podejmowanymi podczas mediacji. Strony mają również możliwość wyrażenia swoich potrzeb, interesów i trosk, co może prowadzić do bardziej satysfakcjonującego i trwałego porozumienia. Dzięki temu, że mediacja jest elastyczna i odformalizowana, podczas spotkań możemy czuć się swobodniej niż w sądzie.
Czas trwania mediacji
Szybkość zakończenia konfliktu w przypadku mediacji prywatnych zależy, przede wszystkim od woli stron. Ugodę można zawrzeć już na pierwszym posiedzeniu mediacyjnym. W przypadku bardziej skomplikowanych spraw, posiedzeń mediacyjnych może być kilka. Jednak jak podaje raport Banku Światowego Doing Buisness in Poland z 2017, spór rozwiązywany drogą mediacji kończy się średnio w terminie do 30 dni, dla porównania:dochodzenie roszczeń, na drodze sądowej, trwa w Polsce średnio aż 685 dni.
“Sądy w tym kraju nie powinny być miejscem, w którym rozpoczyna się rozwiązywanie sporów. Powinny być miejscami, w których spory kończą się po rozważeniu i wypróbowaniu alternatywnych metod rozwiązywania sporów.”
Sandra Day O’Connor
